🪐 Lot w kosmos

To podróż poza naszą planetę Ziemię w przestrzeń kosmiczną. Pierwsze takie loty były bardzo krótkie i niebezpieczne, a dziś...

🚀 Krótka historia lotów w kosmos

1957 r. – Sputnik 1: pierwszy sztuczny satelita wystrzelony przez Związek Radziecki. To była tylko metalowa kula z antenami, ale pokazała, że loty w kosmos są możliwe.
1961 r. – Jurij Gagarin: pierwszy człowiek w kosmosie. Okrążył Ziemię na pokładzie statku Wostok 1.
1969 r. – Neil Armstrong: pierwszy człowiek na Księżycu. Słynne zdanie: „To mały krok dla człowieka, ale wielki skok dla ludzkości.”
Dziś: Astronauci mieszkają na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Firmy takie jak SpaceX i Blue Origin planują loty na Marsa i turystykę kosmiczną.

🧑‍🚀 Polacy w kosmosie

Mirosław Hermaszewski – pierwszy Polak w kosmosie

Data lotu: 27 czerwca – 5 lipca 1978 r.

Statek: Sojuz 30

Stacja kosmiczna: Salut 6

Kraj współpracy: Polska i ZSRR (dawny Związek Radziecki)

Czas w kosmosie: 8 dni

Sławosz Uznański-Wiśniewski – drugi Polak w kosmosie

Data lotu: 25 czerwca 2025 r. o godzinie 8.31 czasu polskiego (Start polskiego astronauty w kosmos - obejrzyj na YouTube)

Statek: Falcon 9

Stacja kosmiczna: Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS)

Kraje współpracy: państwa europejskie, Stany Zjednoczone, Kanada, Japonia, Rosja

Przewidywany czas w kosmosie: 2 tygodnie

🛰️ Słownik kosmiczny

Kosmos - Ogromna przestrzeń poza Ziemią, w której znajdują się gwiazdy, planety i galaktyki.
Rakieta - Pojazd, który wynosi ludzi lub ładunki (np. satelity) w kosmos.
Astronauta - Osoba specjalnie przeszkolona do podróży w kosmosie.
Orbita - Droga, po której porusza się obiekt w kosmosie (np. Ziemia wokół Słońca, satelita wokół Ziemi).
Grawitacja - Siła, która przyciąga przedmioty do siebie – dzięki niej chodzimy po ziemi. W kosmosie jej prawie nie ma.
Stan nieważkości - Sytuacja, gdy nie czuć własnej wagi – wszystko unosi się w powietrzu. Astronauci tak właśnie żyją na stacji kosmicznej.
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS) - Ogromne laboratorium w kosmosie, gdzie naukowcy z wielu krajów prowadzą eksperymenty.
Satelita - Obiekt krążący wokół planety. Może być naturalny (np. Księżyc) lub sztuczny (np. satelita do GPS).
Start rakiety - Moment, w którym rakieta wznosi się z Ziemi do kosmosu. Bardzo głośny i potężny!

🧑‍🚀 Czego uczą się astronauci?

Muszą być bardzo dobrze wytrenowani:

Uczą się nauk ścisłych (fizyka, biologia, inżynieria).

Ćwiczą w stanie nieważkości (np. w specjalnym basenie).

Uczą się obsługi sprzętu i pierwszej pomocy.

🌌 Ciekawostki kosmiczne

Astronauci śpią przypięci pasami, żeby nie unosić się podczas snu. Jedzenie w kosmosie ma specjalną formę – w tubkach, suszone lub pakowane próżniowo. W kosmosie nie słychać dźwięków, bo nie ma tam powietrza, które by je przenosiło.